Tuesday, August 20, 2013

Սալվադոր Դալի...


Սալվադոր Դոմինիկ Ֆելիպ Ժասինտ Դալին ծնվել է 1904 թ. մայիսի 11-ին....իսպանացի նկարիչ,քանդակագործ,ցուցակագրող,ռեժիսոր,գրող...Սյուրռեալիզմի ամենահայտնի ներկայացուցիչներից է...Աշխատել է ,,Անդալական շունը,,...,,Ոսկե դարը,,.....,,Կախարդվածը,,....գրքի հեղինակ,,Սալվադոր Դալիի գաղտնի կյանքը՝իր կողմից նկարագրված,,..,,Մի մեծի օրագիրը,,....,,Անժելիուս Մելեյի ողբերգական միֆը,,:

                                      Մանկություն

Սալվադոր Դալին ծնվել է Ֆիգերասեյում,ԲՀԿ նոտարականների ընտանիքում,ազգությամբ կատալացի էր,ուներ քույր և ավագ եղբայր,որ մահացավ մենինգիտից:Հինգ տարեկան հասակում գերեզմանի մոտ ծնողները Դալիին ասում են,որ նա եղբոր վերամարմնավորումն է,:Մանկության ժամանակ նա շատ ընդունակ,բայց անուղղելի երեխա էր:Նույնիսկ մի անգամ առևտրի կենտրոնում մի այնպիսի կռիվ սարքեց սառցաշաքարի համար,հավաքվեց մի ամբողջ ժողովուրդ և խնդրեցին,որ հետճաշյա հանգստի ժամանակ այդ անշնորհք երեխային իր ուզած քաղցրավենիքը տան:Նա հասնում էր ամեն ինչին իր կապրիզներով,սիմուլյացիաներով,և անընդհատ առանձնանում էր բոլորից:
Բազմաթիվ կոմպլեքսները և վախերը(հատկապես մորեխից և այլն) նրան թույլ չէին տալիս դպրոցում ընկերներ ունենալ:

                                 Պատանեկություն

1921 թ. մտնում  Սան-Ֆեռնանդոյի ակադեմիա և այն նկարը,որը ցույց էր տրվել այն ժամանակ,երբ դեռ աբիտուրենտ էր,գնահատավեց ուսուցանողների կողմից,սակայն չընդունվեց իր փոքրիկ չափսերի պատճառով:Նրան տրվեց երեք օր այն վերապատրաստելու համար:Սակայն նա չէր շտապում այդ գործի մեջ,և վերջապես նա հանձնեց աշխատանքը,իսկ հիմա ավելի փոքրի չափսերով,հայրը շատ էր բարկացել,բայց գնահատելով նրա տաղանդը,նրան ընդունեցին ակադեմիա:
Հենց այդ տարի էլ մահանում է նրա մայրը,որը նրա համար ողբերգություն է դառնում:
1922 թ. գալիս է ,,Բնակավայր,,(ուսանողական հանրակացարան շնորհալի երիտասարդների համար ) և սովորում է այստեղ:Այդ ժամանակ նա ծանոթանում է Լուիս Բունյուելի,Ֆեդերիկո Գարսիա Լոռկոյի և Պեդռո Գարֆիասի հետ ու հետաքրքրությամբ սկսում է կարդալ Ֆրեյդ:
Նոր արվեստի հետ ծանոթությունը նրան մոտեցնում է կուբիզմին և դադաիզմին:1926-ին նրան դուրս են հանում ակադեմիայից իր մեծամիտ վերաբերմունքի պատճառով ուղղված ուսուցանողներին և նույն թվին էլ ռաջին անգամ գնում է Փարիզ,որտեղ ծանոթանում է Պաբլո Պիկասսոյի հետ:Փորձելով ստեղծել սեփական ոճը՝1920-ականների վերջին ստեղծում է նկարների մի շարք Պիկասսոյի և Ժոաննա Միրոյի ազդոցության տակ:1929-ին Բունյուելի հետ աշխատում է սյուրռեալիստական ֆիլմի՝,,Անդալուզական շունը,, ֆիլմի վրա:
Այդ ժամանակ էլ հանդիպում է իր ապագա կնոջը Գալային՝ Պոլյա Էլուարայի նախկին կնոջը:Ծանոթանալով Դալիի հետ՝ նա շարունակում է հանդիպել նախկին ամուսնու հետ և այլ բանաստեղծների ու նկարիչների,,,,,,զգալով,որ համարյա տարել է ընկերոջ կնոջը՝նա նկարում է նրա դիմանկարը:

                              Երիտասարդ տարիներ

Նրա նկարները ցուցադրվում էին ցուցահանդեսներում,դառնում հայտնի,և 1929-ին մտնում է սյուրռեալիստների շարքի մեջ:Եվ այդ ժամանակ էլ բախվում է հոր հետ:Տարբեր սկանդալներ կապված Գալայի ընտանիքի հետ,ինչպես նաև այն գիրը,,Երբեմն ես ուղղակի թքում եմ իմ մոր նկարի վրա,, առաջացրել էր հոր զայրույթը և նա անիծել էրն որդուն ու դուրս հանել տանից:Շատ ժամանակ անց ,,Մի մեծի օրագիրը,, գրքում նա գովում է հորը և ասում,որ նա միշտ սիրել է իրեն և տարել նրա ,,կապրիզները,,:
1934-ին ամուսնանում է Գալայի հետ և մեկնում ԱՄՆ:

                         Սյուրռեալիտների հետ բախումը

Կաուդոլյո Ֆրանկոյի փառքից հետո նա վիճում է սյուրռռեալիստների հետ և կանգնում ձախ կողմնակիցների կողքին,և նրան դուրս են հանում խմբից...նա պաշտոնապես հայտարարում է՝ ,,Սյուրռեալիզմը-ես եմ,,
1933-ին նա նկարում է ՙՙՙՎիլհելմ Տելլայի հանելուկը,, նկարը,որը պատկերել էր որպես Շվեյցարիայի հերոս՝ Լենինի պատկերի մեջ:Դալի այս նկարը իմաստավորել է Ֆրեյդի գրքերով,որտեղ Տելլը շատ կոպիտ ու խիստ հայր է,որը ցանկանում է սպանել իր երեխային:Նկարի մեջ պատկերված է քայլը,որը կատարում ես դեպի տեսողական անհատականություն,սակայն սյուրռեալիստները նկարը հասկացան այլ կերպ,ինչպես Լենինի ծաղրանկար,ոմանք ցանկացան վերացնել այդ կտավը:
Շնորհակալություն հետևելու համար,նյութը թարգմանված է ռուսերենից,շարունակությունը կլինի վաղը,իսկ հիմա մի տեսանյութ և մի քանի նկարներ ու քանդակներ....








No comments:

Post a Comment